Λούβρο

I

(Louvre). Ανακτορικό συγκρότημα στο Παρίσι, καθώς και ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου.

Η ιστορία του Λ. ξεκινά το 1190, όταν ο Φίλιππος Αύγουστος έχτισε ένα οχυρό, το οποίο ο βασιλιάς Κάρολος Ε’ (1364-80) μετέτρεψε κατά ένα μέρος σε κατοικία. Ο αρχικός πυρήνας του μεγάλου συγκροτήματος των κτιρίων (περ. 198.000 τ.μ.) του σημερινού ανακτόρου ανάγεται στο τέλος της βασιλείας του Φραγκίσκου Α’ (1546) και είναι έργο του αρχιτέκτονα Πιερ Λεσκό. Σε αυτόν ανέθεσε ο Ερρίκος Β’ (1549) τον σχεδιασμό και τη διενέργεια των πρώτων κατασκευών ενός δεύτερου μεγαλύτερου και πιο επιβλητικού ανακτόρου. Το έργο, ύστερα από πολλές και ουσιαστικές μετατροπές, καθώς και μεγάλες περιόδους αδράνειας, συνεχίστηκε στη διάρκεια της βασιλείας της Αικατερίνης των Μεδίκων, του Ερρίκου Δ’, του Λουδοβίκου ΙΓ’ και του Λουδοβίκου ΙΔ’. Η κατασκευή της μεγάλης και της μικρής στοάς (1556-1608), που προορίζονταν να συνδέσουν το Λ. με το ανάκτορο του Κεραμικού, η εργασία του Λουί Λε Βο (νότια και βόρεια πτέρυγα της τετράγωνης αυλής, αναμόρφωση της μικρής στοάς) και η κατασκευή της περίφημης κιονοστοιχίας στην ανατολική πρόσοψη (1674), έργο του Κλοντ Περό, αποτελούν τα βασικά σημεία της ιστορικής διαδρομής του κτιρίου. Η μεταφορά της Αυλής στις Βερσαλίες (1678-80) σηματοδότησε την έναρξη μιας περιόδου παρακμής για το Λ., που διήρκεσε περισσότερο από έναν αιώνα. Το ανάκτορο ανέκτησε ένα μικρό μέρος της αίγλης του κατά την Πρώτη Αυτοκρατορία, φθάνοντας σε πλήρη ακμή με τον Ναπολέοντα Γ’ και την κατασκευή (1852-60, αρχιτέκτονες Λεφιέλ και Βισκόντι) των κτιρίων του Νέου Λ.

Το μουσείο του Λ. μπορεί να θεωρηθεί μια από τις κοινωνικές κατακτήσεις της Γαλλικής επανάστασης. Η ίδρυσή του ανάγεται σε ένα διάταγμα της συμβατικής συνέλευσης (1791) που εγκατέστησε στο Λ. την έδρα του κεντρικού μουσείου των τεχνών της Δημοκρατίας. Το μουσείο, το οποίο καταλάμβανε μόνο τον χώρο της μεγάλης στοάς, εγκαινιάστηκε το 1793 και περιείχε σε πρώτη φάση κομμάτια από τις συλλογές του στέμματος (στις οποίες ανήκε από την εποχή του Φραγκίσκου Α’ και η Τζοκόντα) ή από πύργους και μοναστήρια. Σύντομα βέβαια έγινε ο εμπλουτισμός του περιεχομένου του. Τα ζωγραφικά και γλυπτικά έργα που απέσπασε ο Ναπολέων κατά την εκστρατεία στην Ιταλία, αν και κατά ένα μέρος επιστράφηκαν το 1815, αποτέλεσαν την πρώτη σημαντική επαύξηση των συλλογών του μουσείου. Σταδιακά, στη διάρκεια των ετών, οι επιτυχημένες ανασκαφές (του Μπότα στο Χορσαμπάντ, του Μαριέτ στο Σεράπιο και του Περό στο Μάρι) σε πολυάριθμες αγορές, καθώς και οι δωρεές ιδιωτών, εξασφάλισαν τη συνεχή αύξηση των εκθεμάτων του μουσείου.

Το Λ. θεωρείται ίσως το πλουσιότερο μουσείο του κόσμου. Στα έξι τμήματά του (Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων, Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων, Ανατολικών Αρχαιοτήτων, Μεσαιωνικής, Αναγεννησιακής και Σύγχρονης Γλυπτικής, Ζωγραφικής, Σχεδίων και Καλλιτεχνικών αντικειμένων από τον Μεσαίωνα έως τη σύγχρονη εποχή) εκπροσωπούνται με έργα εξαιρετικής ποιότητας και συχνά με διάσημα αριστουργήματα (Αφροδίτη της Μήλου, Νίκη της Σαμοθράκης, έργα του Ραφαήλ, του Θεοτοκόπουλου, του Γιαν Βαν Άικ και άλλων μεγάλων ζωγράφων) οι σημαντικότερες φάσεις και στιγμές της τέχνης της δυτικής Ευρώπης και πολλών άλλων χωρών. Το ιδιαίτερα σημαίνον τμήμα των Σχεδίων (περ. 80.000 σχέδια) είναι προσιτό μόνο στους ερευνητές, στους οποίους διατίθεται και μια πλούσια βιβλιοθήκη. Μικρότερης αξίας είναι η συλλογή Εντμόν ντε Ρότσιλντ, απαρτιζόμενη κυρίως από έργα χαρακτικής (περ. 30.000). Στο τμήμα Ζωγραφικής και Σχεδίων ανήκουν και τα έργα του μεγάρου του σφαιριστηρίου (Jeu de Paume), στον κήπο του Κεραμικού, τα οποία αποτελούν μία από τις πιο πλήρεις συλλογές της ιμπρεσιονιστικής ζωγραφικής.

Το 1984 ξεκίνησε η προσπάθεια για τη σταδιακή επέκταση των υπόγειων χώρων του μουσείου, έργο το οποίο ολοκληρώθηκε το 1993. Επάνω από την είσοδο του καινούργιου χώρου τοποθετήθηκε μία γυάλινη πυραμίδα, σχεδιασμένη από τον Μ. Πεΐ (1989), κατασκευή που προκάλεσε ποικίλα σχόλια, αφού κάποιοι θεώρησαν ότι αποτελεί παραφωνία σε σχέση με το υπόλοιπο οικοδόμημα, ενώ άλλοι υποστήριξαν ότι εκπροσωπεί το ρεύμα του εκλεκτικισμού της παριζιάνικης αρχιτεκτονικής. Ο Πεΐ ηγήθηκε και άλλων εργασιών ανανέωσης και επέκτασης των εκθεσιακών χώρων του Λ. στη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.

Άποψη της εισόδου της πτέρυγας Sully.

Άποψη της πτέρυγας Denon.

Η τεράστια γυάλινη πυραμίδα, είναι η τωρινή είσοδος του μουσείου.

II

Πεδινός οικισμός (υψόμ. 100 μ., 188 κάτ.) του νομού Ηλείας. Βρίσκεται Α της Αρχαίας Ολυμπίας, στον δρόμο προς την Τρίπολη. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Αρχαίας Ολυμπίας.